Auteur: Tim van Dorsten
De Global Head Office van Royal HaskoningDHV in Amersfoort was 3 februari het theater van de Duurzaam Gebouwd Op Locatie-editie over Circulaire Economie. Zowel de gastheer als Thermaflex kwam aan het woord, met daarnaast een workshop over businessmodellen van circulaire economie.
Ten gehore van zo’n 100 geïnteresseerden leidde moderator Rob van Tilburg, leading professional duurzaam ondernemen bij Royal HaskoningDHV, dit evenement in met een persoonlijke anekdote. “Mijn dochter is naar Bureau Halt, omdat ze op een zaterdagavond een leegstaand Amersfoorts ziekenhuis heeft beklommen. Als fervent bergbeklimster zag ze hier een mooie klimmuur in. Daar waren de agenten ter plaatse niet zo blij mee. ‘Maar pap, dat is toch een mooie nieuwe invulling van een oud gebouw’, gaf ze als argument. Ik vraag me echter af of Bureau Halt met die verklaring akkoord gaat.”
Een mooie manier hoe de jonge generatie omgaat met circulariteit, vond hij. Uit zijn rondgang door de zaal bleek dat dit geen eenvoudig onderwerp is. Zo verklapte Klaas Jan Swager van Foreco met circulariteit te worstelen. “Wij halen hout uit het bos. Dat is wel duurzaam, maar we kunnen dat niet meer terugzetten.”
Modulair bouwen in prestatie-eisen
Daarna nam Martine Verhoeven het woord. Als huisvestigingsadviseur en -manager business development bij Royal HaskoningDHV vond ze de blik van de huidige markt te beperkt om tot circulaire oplossingen te komen. “Een van de uitzonderingen hierop is de renovatie van het gemeentehuis in Brummen, waarbij de vraag op een andere manier aan de markt is gesteld. De opgestelde prestatie-eisen spraken expliciet over modulair bouwen, minimale exploitatie- en milieukosten en boden ruimte voor alternatieve financiering.”
Volgens haar zijn er minimaal 4 stadia binnen de circulaire economie te onderscheiden: onderhoud, hergebruik, herproduceren en recycling. “Dat laatste stadium is verreweg het moeilijkst”, vond ze. “De grootste kans voor het bestaande vastgoed ligt op het gebied van herproductie.” Ze ziet namelijk dat er veel wordt gebouwd voor eenmalig gebruik. “Eigenlijk zouden we bij ieder gebouw naar de meervoudige waarde moeten kijken.”
Bestaande fundering met meer woonruimte
Ze haalde daarop enkele voorbeelden aan, waarbij dit het geval is. “Als Rotterdamse word ik warm van een project als de Fenixloodsen, die een nieuwe functie krijgen. Maar ook van De Karel Doorman: stedelijke verdichting en meer woonruimte gecombineerd met hergebruik van de bestaande fundering. Dit resulteert in een verbeterde leefbaarheid in het gebied.”
Volgens haar bestaan er 5 sleutelfactoren die een belangrijke rol spelen bij circulaire economie. “Een daarvan is de uitwisseling van meervoudige waarden”, legde Verhoeven uit. “Maar ook het sluiten van de kringlopen en samenwerking spelen daarbij een rol. Daarnaast gaat het om gebruik in plaats van bezit en is het van belang dat de gebruikers proactief meesturen en een onafhankelijke partij voor de ketenregie zorgt.”
Hergebruiken of recyclen
Vervolgens zette CSR programmamanager Mirella Zuidgeest uiteen hoe Thermaflex de circulaire economie in de praktijk vormgeeft. Zij pleitte voor slim ontwerpen en meer maatwerk. “Daardoor kan wel 30% materiaal bespaard worden. Het overgebleven afval komt niet op de afvalberg; dat hergebruiken of recyclen we. Zo hebben we voor een groot project in Purmerend van Stadsverwarming Purmerend alle restmaterialen teruggenomen. Bij ieder materiaal kijken we hoe we dit opnieuw kunnen gebruiken. Daarbij passen we de Cradle to Cradle-werkwijze toe.”
Om meer materiaal terug te krijgen uit de andere schakels van de keten, is samenwerking essentieel volgens haar. “Het is nu tijd om met elkaar de dialoog aan te gaan en stappen te zetten om dit werkelijkheid te maken. We zijn wereldwijd actief, maar om materialen terug te krijgen richten we ons in eerste instantie vooral op Europa. In Azië en Zuid-Amerika is dat wel wat lastiger. Uiteindelijk willen we dit opschalen en de kwantiteit van onze circulaire producten te verhogen.”
Behoefte gebruiker staat centraal
Deze Op Locatie-editie was niet louter theoretisch. Royal HaskoningDHV-consultant circular economy Bas Mentink zette de aanwezigen daarna aan het werk. In kleine groepen besteedden ze aandacht aan circulaire economie businessmodellen, op de gebieden van installaties, meubilair en gevels. Zo’n model bestaat bijvoorbeeld uit een producent, een aannemer, een gebruiker, een inzamelaar en een recycler. “Hierbij draait de keten om de gebruiker”, vertelt Mentink, “zijn behoefte staat centraal.”
Na een halfuur brainstormen kwamen hieruit voorstellen als ‘installaties leasen’, meubilair als open source en een gevel onderverdelen in componenten.
Uiteindelijk sloot Van Tilburg het evenement af met de mededeling dat de straf van zijn dochter bekend was: “3 uur blikjes frisdrank opruimen.” Daarna verwees hij iedereen naar de koffie, de thee en het netwerken.
Terugblik
Op de terugblikpagina van Duurzaam Gebouwd Op Locatie: Circulaire Economie vindt u onder andere meer foto's, de evaluatie en de presentaties van de sprekers. Het event werd beoordeeld met een 7,9.