De bijeenkomst 'Duurzaam Gebouwd Op Locatie: Duurzame Scholen' van vrijdag 10 oktober laatsleden bracht me naar het I/O gebouw van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen, een prachtontwerp van LIAG architecten overigens. Na vele jaren belanddde ik er nog eens op de schoolbanken voor een resem boeiende lezingen.
Toch mijmerde ik tijdens de lezing van Gerard Lokhorst van de Stichting Duurzame Scholen even weg naar vroeger, noem het 'scholen en nostalgie'. Ik vroeg me af of ik me in mijn collegtijd ooit wel eens druk heb gemaakt over te veel lawaai, slechte lucht of verblindend licht. Had ik wel eens last van hoofdpijn, los gezien van de ochtend na het zoveelste studentenfeestje? Dachten mijn ouders of ouders van vrienden na over het binnenklimaat van scholen en heeft een gezonde schoolomgeving ooit meegespeeld in mijn schoolkeuze? Wellicht niet: afstand, bereikbaar en sfeer van de studentenstad, dát was belangrijk.
Bewuster dan ooit
Tegenwoordig zijn we meer dan ooit bewust bezig met onze gezondheid en vooral ook met die van onze kinderen. Scholen, vinden wij, moeten hun verantwoordelijkheid dragen. We lezen in dagbladen hoe slecht het is gesteld met bestaande scholen op het gebied van luchtkwaliteit, akoestiek, verlichting, ergonomie en andere facetten. Als onze kinderen thuiskomen met hoofdpijn, dan wijten we dit niet aan het studentenfeest van gisterenavond of de vele uren computerspellen, maar stellen het binnenklimaat op school in vraag. Via social media praten we hierover met vrienden, mocht zoon- of dochterlief die taak nog niet hebben overgenomen. Zo heb je als niet-duurzame school voordat je het weet een imagoprobleem.
Unaniem groen?
Plots werd ik uit mijn mijmeren ontwaakt door Gerard’s eerste van drie stellingen die hij het publiek voorlegde: “Doordecentralisatie werkt duurzame scholen in de hand in de toekomst”. Er was een groene kaart voor ‘eens’ en een rode voor ‘oneens’ voorzien. Meer geld voor de scholen dus, die allen duurzaamheid en gezond binnenklimaat belangrijk vinden, dit moet wel tot meer duurzame scholen in de toekomst leiden, want in een schoolomgeving is 1+1 nog altijd 2. Ik verwachtte eigenlijk unaniem ‘groen’ te zien. Hoe kon het ook anders op de dag van de Duurzaamheid. Rechts voor me begon er echter iemand te twijfelen en die stak een rode en groene kaart op, helemaal rechts zelfs een paar rode. Ook mij stemde het tot nadenken, waardoor de stelling de rest van de dag en een gedeelte van het weekend door mijn hoofd bleef spoken …
Doordecentralisatie staat voor de berg geld, die nu bij de gemeenten ligt voor onderhoud en exploitatie van schoolgebouwen en die op 1/1/2015 door de scholen zelf beheerd mag worden. Dit budget zal in eerste instantie dienen om de enorme tekorten op energie en onderhoud, waarmee schoolbesturen kampen, te dichten. De geponeerde stelling gaat er van uit dat het restantbedrag zal dienen voor het nemen van maatregelen, die leiden tot duurzamere scholen.
Containerbegrip
Het mooie aan een ‘duurzame school’ is natuurlijk dat het een dusdanig containerbegrip is dat elke genomen maatregel trots afgekondigd kan worden als duurzame maatregel. Hierin schuilt echter ook het gevaar van de eenzijdige benadering. Het terugdringen van energiekosten en onderhoudskosten hebben een direct positief effect op de exploitatiekost van het gebouw. Duurzaam brengt dus geld in het laatje, maar de meest energiezuinige, onderhoudsvriendelijke school, zelfs indien gebouwd met uiterst duurzame bouwmaterialen is niet per definitie de meest gezonde school. Hiervoor is extra aandacht nodig op het vlak van licht, lucht, geluid, ergonomie en visueel comfort.
Indien schoolbesturen en directies dat inzien, kan doordecentralisatie inderdaad leiden tot duurzamere schoolgebouwen. Aan ideeën en oplossingen voor een gezond binnenklimaat ontbreekt het niet, het is daarom rekenen op de bouwende partij, zijnde de opdrachtgever, om duurzaamheid integraal door te trekken en die extra mijl te zetten voor een duurzamere leeromgeving. ROCKFON en met ons wellicht vele andere marktpartijen, staan klaar om deze droom waar te maken.