Het jaarcongres Gebiedsontwikkeling 2013 stond in het teken van een zoektocht naar mogelijkheden voor de ontwikkeling van onze steden de komende jaren. Gedurende de dag kwamen sprekers als Friso de Zeeuw en Pieter van der Heijde aan het woord en werden er acht ontwikkelstrategieën uitgelicht.
Hoogleraar Friso de Zeeuw hield als mede-initiator van deze dag de eerste presentatie. Bij het zoeken naar nieuw perspectief wil hij vooral kijken naar waar dingen goed gebeuren. Breng voorbeelden van werkzame ontwikkelstrategieën in kaart om daarvan te leren. “Laten we maar niet ingaan op politieke woonakkoorden waar ons vakgebied geen invloed op heeft, maar onze tijd benutten voor het vinden van de doorwaadbare plaatsen.” meldt de Zeeuw.
Stand van zaken
In zijn beschouwing over de stand van zaken binnen de gebiedsontwikkeling zag De Zeeuw drie reacties op de crisis: Herprogrammering, onder nieuwe (financiële) afspraken, o.a. over de grondprijs; partijen herschikken zich. Dit scenario ligt op tafel in de onvoltooide Vinex-locaties Leidsche Rijn, Utrecht en Grave Es, Oldenzaal. Daarnaast het Ont-GEM-men, wat bijvoorbeeld in Schuytgraaf, Arnhem gebeurt. Een nieuwe ideologie is dit echter niet. Ook nieuwe contracten worden nog wel afgesloten. PPS-contracten zijn een blijvertje, zij het vooral de light-vorm bij overzichtelijke woningaantallen (100 tot 3000).
Economisch decor
Pieter van der Heijde, algemeen directeur Bureau Stedelijke Planning, nam de zaal mee in een overview van de marktontwikkelingen en de ruimtelijke uitwerking daarvan. Het overzicht specificeerde hij voor de vastgoedsectoren kantoren, woningen en winkels. Op de kantorenmarkt is sprake van een structurele mismatch tussen vraag en aanbod, die al van voor de crisis stamt. De grootste leegstand treft randgemeenten als Amstelveen, Leidschendam en Capelle aan den IJssel. Nieuwegein kampt met 30% leegstand. De prognose voor de middellange termijn laat geen verbetering zien. Een lichtpuntje is dat de grenzen van thuiswerken in zicht lijken.
Prestatie-index voor gebieden
Namens technologieconcern Siemens presenteerde Louis Bekker (city account manager Business Development Siemens Nederland) “het gebied als businessmodel”. Met een omzet van 85 miljard euro en 360.000 medewerkers is Siemens actief in vier sectoren: industrie, energie, gezondheidszorg en infrastructuur en steden. Gebiedsontwikkeling koppelt Siemens aan technische exactheid, aan meetbare doelen en prestaties, legde Bekker uit. Vanuit deze benadering gaat het erom te scoren op kwaliteiten als: smart, liveable, green, secure, healthy en social. Hiervoor worden indexen gebruikt, zoals de European Green City-index. “De drijfveer is economie”, stelde Bekker. “Steden kunnen hiermee concurreren.” Volgens een internationale ranglijst mag Vancouver zich de ‘meest groene’ en Melbourne de ‘meest leefbare’ stad noemen, terwijl Kopenhagen als de ‘meest groene’ Europese stad geldt.