In de rubriek ‘Out of the box’ komt bouweconoom Hans Hidden met enige regelmaat met inspirerende 'duurzame' ideeën. De vierde bijdrage van Hans gaat over defensieve kosten.
Tibor Scitovsky, een econoom, maakte in zijn boek uit 1976, 'The Joyless Economy', onderscheid tussen twee soorten producten of diensten, de defensieve en de creatieve. De defensieve dienen om onaangename gewaarwordingen weg te nemen terwijl de creatieve bestemd zijn om positieve voldoening te geven.
De meeste producten of diensten zijn, volgens Tibor Scitovsky, tegelijkertijd defensief en creatief van karakter.
In de economische psychologie wordt een doel wel gedefinieerd als een geprefereerde (eind)situatie. Tibor Scitovsky inspireerde mij om ook te spreken van een niet te prefereren (eind)situatie. Zo ontstaan er twee, van elkaar verschillende, doelen. Zelf noem ik deze, respectievelijk, het pro-objective en het con-objective. Er kan, overigens, een relatie tussen beide zijn. Het is mogelijk dat de ene situatie moet worden voorkomen om de andere te realiseren.
Con-objectives gaan gepaard met defensieve kosten. In het engels spreekt men van 'avoidance cost'. Wanneer een te prefereren situatie afhankelijk is van een niet te prefereren situatie dan zijn de kosten eerst defensief. Zo moeten de situaties van ernstige grondwaterverontreiniging, radioactieve besmetting en van negatieve onomkeerbare klimaatsveranderingen worden voorkomen. Dit alles om een duurzame toekomst voor de komende generaties te garanderen.
ir. Hans Hidden