"We moeten oppassen dat we door de recessie niet teruggedrongen worden. We zijn nu de goede weg ingeslagen, die moeten we blijven volgen." Zo verwoordt een bouwondernemer het dilemma, waarmee veel bedrijven in de bouwkolom worstelen tijdens het innovatieprogramma Meer dan Bouwen.
"Weerstanden tegen duurzaam bouwen kunnen we wegnemen door samenwerking binnen de bouwkolom", luidde het repliek van een collega-ondernemer die samen met ruim twintig marktpartijen meedoen aan het innovatieprogramma 'Meer dan bouwen' van het Centrum voor Innovatie van de Bouwkolom (CIB).
In het gebouw van de Milieudienst Midden-Holland vond onnlangs de kick off-meeting van dit 'Meer dan bouwen'-cluster plaats. "Als we verder willen komen met duurzame oplossingen, dan vraagt dat integratie tussen de schakels in de bouwkolom. De mogelijkheden op het gebied van isolatie en installatie zijn in eerdere fasen volop benut en hebben inmiddels hun grenzen bereikt. Het gaat nu om integratie", luidde de toelichting van Piet M. Oskam, directeur van het Centrum voor Innovatie van de Bouwkolom (CIB) op dit initiatief.
"In de bouwsector ontstaat veel meer aandacht voor het bouwproces. Productgericht denken volstaat niet meer. De nieuwe procesbenadering heeft alleen slaagkans als het zich richt op de eisen en wensen van de klant. Dan stuiten we al op het eerste dilemma. Veel klanten stellen zicht dubbelhartig op." Het is volgens CIB-directeur Oskam de bedoeling van het 'Meer dan bouwen'-programma dat oplossingen worden gevonden voor de vele dilemma's die duurzaam bouwen met zich meebrengt.
Lokaal initiatief
Bij onderhoudswerk, verbouwing of renovatie ontstaat een natuurlijk moment dat zich goed leent voor verbetering van de duurzaamheid en vergroting van de energieprestatie van woningen, zorggebouwen en kantoren. Het effect van de landelijke campagne 'Meer met minder' kan sterk vergroot worden door lokaal georganiseerde initiatieven.
Als een duurzaamheidsidee niet overeind blijft in het gesprek tussen een bewoner-eigenaar en een bouwer, installateur of architect, komt er van de veelgeroemde duurzaamheid weinig of niets terecht. CIB-directeur Oskam ziet 'het grote belang van een bottom up-aanpak, waarbij zoveel mogelijk innovatieve marktpartijen uit de lokale omgeving betrokken zijn. "Zo heeft het CIB samen met de Gemeente Gouda een lokale koperscampagne 'Energiezuinig Gouda' gelanceerd. Daarmee staat een herkenbaar loket, worden bewoners ontzorgd en krijgen de deelnemende bedrijven meer grip op het proces," aldus Oskam.
Is duurzaamheid meetbaar?
Tijdens de kick off-meeting van het 'Meer dan bouwen'-project in Gouda gingen de aanwezige bouwondernemers diepgaand met elkaar in discussie over de inhoud van het begrip duurzaamheid. De bouwprofessionals gingen in gesprek over meerdere dilemma's aan de hand van aansprekende voorbeelden. Wat is duurzaam? Een Prius of een Hummer? Houten kozijnen of kunststof kozijnen? Een Passief Huis of een schaapskooi? FCS-hout uit Brazilië of productiehout uit Duitsland?
Voor de deelnemende bouwondernemers staat het vast dat ook het feitelijke gebruik en de functie van een gebouw belangrijke factoren zijn, die de duurzaamheid ervan bepalen. "Bij schades geeft het gebruik van kunststof kozijnen een probleem dat je met houten kozijnen niet hebt", luidde de toelichting van een bouwer die voor verzekeraars veel schades afwikkelt.
Stephan Baan MScBA begeleidt als bedrijfskundige vanuit het CIB de 'Meer dan bouwen'-sessies in Gouda. "In alle discussies over duurzaam bouwen snel spraakverwarring ontstaat, omdat zowel het materiaalgebruik, het energieverbruik, het comfort en de gezondheid in het geding zijn. Het 'Meer dan bouwen'-traject leidt tot een eenduidige invulling van duurzaamheid in de bouwsector waardoor dit begrip in de praktijk hanteerbaar wordt," meent Baan.
Meetbare doelstellingen
Er is een toenemende behoefte aan meetbare doelstellingen. In het 'Meer dan bouwen'-traject wordt dan ook uitvoerig ingegaan op de achtergronden en doelstellingen van Dubokeur, GreenCalc, GPR en BREEAM. Aan het 'Meer dan bouwen'-innovatieprogramma in de regio Gouda wordt meegedaan door vijf woningcorporaties, zes gemeenten en twintig marktpartijen uit alle schakels van de bouwkolom.
Aan het netwerk 'Meer dan bouwen' in de regio Gouda wordt deelgenomen door een dertigtal marktpartijen uit alle schakels van de bouwkolom. Het gaat om bedrijven uit de sectoren architecten, bouwbedrijven, installatiebedrijven en bouwtoeleveranciers.