Flip Verwaaijen is geen onbekende in vastgoedland. De directeur vastgoed van TNT deed de vastgoedmarkt beven toen hij de rollen omkeerde en als eindgebruiker duurzaamheideisen aan de markt oplegde. Op duurzaamgebouwd.nl een gedeelte uit het interview uit het magazine Duurzaam Gebouwd waarin Verwaaijen zijn visie geeft op de vastgoedmarkt.
Vastgoedbeleggers stellen dat zij - zeker nu - geen vragen krijgen van eindgebruikers om een pand te verduurzamen. Hoe ziet u dit?
“De eindgebruikers zijn zich niet altijd bewust van de mogelijkheden. Het grootste gedeelte van de eindgebruikers heeft niet zo’n vastgoedapparaat als TNT. Dan ben je als eindgebruiker ‘overgeleverd’ aan de vastgoedmarkt. Adviseurs moeten helder maken wat de mogelijkheden zijn. De aanbieders moeten uit de comfort zone komen. Ze moeten meerdere opties aanbieden.”
“De beleggers hebben best een beetje gelijk. Maar het getuigt van een enorme kortzichtigheid om in deze huidige tijd als eindbelegger te zeggen: ‘de wereld is niet veranderd.’ Om vervolgens dertig jaar oude gebouwen cosmetisch aan te gaan passen en weer te willen slijten. Natuurlijk zijn er huurders die erin stappen omdat het lekker goedkoop is. Maar de verhuurder komt daarna toch voor het blok te staan. Als de eindgebruikers aangeven dat ze die oude meuk niet meer willen , moet je eens kijken wat er gebeurt. Als je als huurder accepteert dat je in die meuk gaat zitten, dan moet je je mond dichthouden. Je betaalt toch minder? Dat je jezelf tekort doet omdat je ogenschijnlijk minder betaalt voor de meterprijs, maar je energierekening twee keer zo hoog is… tsja, dat is je eigen naïviteit.”
Er ontbreekt een gevoel voor urgentie in de markt!
“Totdat de fondsen zelf ook afgerekend worden op hun CO2-uitstoot. Dat gaat komen. Als je slim bent dan ga je nu samen met je huurders om de tafel zitten om het volgens een ander verdienmodel aan te pakken. Dan heb je straks in je beleggingsportefeuille minder CO2-uitstoot en hoef je minder CO2-certificaten te kopen. Dan ben je kostenefficiënt bezig. Of ga je wachten tot het niet meer anders kan?”
Zijn het spannende tijden in de vastgoedmarkt?
“Het vastgoed ligt op zijn gat. Je weet niet hoe het opkrabbelt. Je weet alleen dat het anders is dan het was. Er is een enorme verschuiving in de beleggingswereld. De afweging van de geldschieters is anders geworden, dus de waardering van je vastgoed wordt óók anders of is anders geworden. Alle zekerheden zijn weg. De bedrijven gaan veel meer kijken naar de kosten per vierkante meter. Dat geeft een indikking en dat zorgt voor repercussies op de vastgoedmarkt. Niks is hetzelfde als twee jaar geleden, maar ons gedrag is nagenoeg hetzelfde, hoor. En die spanning, die voel je. Maar dat vind ik wel mooi. Er kan ons niets beters overkomen dan een goede crisis. Het kaf wordt van het koren gescheiden. Je krijgt nieuwe leiders, nieuwe ideeën.”
Meer informatie over het magazine Duurzaam Gebouwd
Foto: Miranda Voskuilen