Innovators en industrieel bouwers strijden om de processen van de bouw- en vastgoedsector te optimaliseren, maar het is de vraag of de sector klaar is voor deze kanteling. “Wij geloven erin dat slimme software en fabricage met behulp van industriële robotarmen de sleutels zijn om topkwaliteit te leveren. De kanteling komt niet volgend jaar, niet volgende week, maar nú.”

De architectonische ontwerp- en fabricagestudio Studio RAP (Robotics Architecture Production) werkt vanuit het RDM Innovation Dock midden in de Rotterdamse haven aan de robotisering van de bouw. “Hier maken we een directe link tussen de materiële en digitale wereld”, illustreert mede-oprichter Wessel van Beerendonk.

“Wij introduceren het digitaal bouwmeesterschap: we produceren vaak zelf de toonaangevende bouwdelen van onze ontwerpen. Hierdoor hebben we meer controle over de kwaliteit en integriteit van het gebouw en daarmee over de waarde en betekenis van het ontwerp. Bijkomend voordeel is dat we op deze wijze een significante risicoverlaging en daling van faalkosten kunnen bewerkstelligen.”

Hij doelt op de gigantische faalkosten waar de bouw en vastgoed op dit moment mee kampen: € 7 miljard om precies te zijn. “We kunnen dit reduceren door de inzet van geavanceerde software en door de bouw te industrialiseren. Daar is animo voor. Niet alleen bij early adopters en trendsetters, maar vooral bij grote partijen waar de kansen enorm zijn.”

Samenwerking met beroemde architecten

De samenwerkingspartners van RAP zijn met recht ‘groot’ te noemen, want de studio heeft al samengewerkt met beroemde architecten als Rem Koolhaas en Ben van Berkel. “Op dit moment leveren we een indoor-office op voor het Rotterdamse Havenbedrijf, het SkilledIn Office. Het is het eerste door robots gefabriceerde gebouw van Nederland.’’ Het jonge ontwerp- en fabricagebureau Studio RAP verzorgde hiervoor het gehele bouwproces; zowel het ontwerp, de engineering als de productie en bouw van dit bijzondere bouwwerk. Het gebouw, dat 130 vierkante meter beslaat, omvat een kantoor, presentatieruimte en een trainingscentrum. Het geheel wordt overspannen door een uitgesproken houten dak bestaande uit 225 unieke houten elementen die ruim acht meter overspant. Het gewelf rijst spectaculair op vanuit een decentraal gepositioneerde kolom die in één beweging overvloeit naar de dakconstructie.

Een robot van ABB fabriceerde het kantoor met behulp van RAPCAM, software ontwikkeld door de jonge starters. De software is vanaf februari voor iedereen beschikbaar: “in tegenstelling tot reguliere automatiseringssoftware kun je met RAPCAM op een goedkope, eenvoudige manier allerlei productiehandelingen automatiseren. Hierdoor hopen we dat veel toeleveranciers en bouwers hun processen gaan flexibiliseren. Doordat er ruimte komt voor maatwerk kunnen ze, naast hun standaard productie werkzaamheden, ook excentrieke ontwerpen betaalbaar realiseren.”

Van downgrade naar upgrade

Het is duidelijk dat de Rotterdamse studio de bouw- en vastgoed sector een broodnodige vernieuwing wil geven. Architecten mogen hierbij prominenter in beeld komen en meer verantwoordelijkheden krijgen. “De rol van de architect is gedegradeerd. Hij heeft nu slechts een adviserende rol, terwijl ontwerpers juist meer initiatief moeten nemen. Ze moeten veel meer over het gehele bouwproces nadenken om van een goed ontwerp een succesvol gebouw te maken, zoals de bouwmeesters van eeuwen geleden.”

De toepassing van deze nieuwe mogelijkheden is interessant voor de vastgoedsector omdat het uitgesproken, unieke ontwerpen betaalbaar maakt. Voor veel verschillende partijen ligt er een uitdaging op het gebied van fabricage, het optimaliseren van processen en het maken van nieuwe concepten. De onderwerpen staan op de agenda van Building Holland 2016, waar Van Beerendonk spreekt. “Ik daag ontwikkelaars en bouwers met ambitie uit om met mij het debat aan te gaan tijdens dit event en wil ervoor zorgen dat de sector op zeer korte termijn de volgende stap maakt.”