‘Corporaties: van product- naar proces- en systeemdenken’

‘Corporaties: van product- naar proces- en systeemdenken’

“Zo’n 30% van de totale woningvoorraad, circa 2,4 miljoen huizen, zijn sociale huurwoningen. Per 2020 dienen deze gemiddeld over energielabel B te beschikken. Woningcorporaties krijgen het lastig om dit doel te halen; ze moeten een enorme inhaalslag maken.”

Dit liet zowel moderator René van Genugten als spreker Peter Hopmans weten tijdens de Duurzaam Gebouwd Seminars Corporaties, die afgelopen mei plaatsvonden in Bunnik, Zwolle, Mierlo en Heemstede. “Ze geven echter aan dat dit niet gaat lukken, maar energie- en klimaatneutraal in 2050 is volgens hen geen probleem”, vertelt de laatstgenoemde. “Dat vind ik vreemd, want die laatstgenoemde opgave zorgt voor een veel grotere uitdaging.”

Corporatie Wonen Limburg is op de goede weg, vertelde directeur Bas Sievers. “In ons beleid hebben we vastgelegd dat 75% van onze woningen het energielabel A/B moeten hebben en de overige 25% energielabel C/D. Bij de verduurzamingswerkzaamheden streven we ernaar dat huurders hiervan zo min mogelijk last hebben.”

Te veel geknutsel

Ook hij dacht echter dat het lastig wordt om het doel in 2020 te halen. De huidige manier vindt hij namelijk niet de juiste. “We knutselen te veel”, liet hij weten. “In mijn ogen vormt bijvoorbeeld de Bouwbeurs de kern van het probleem. Daar zie ik aparte gevels en innovatieve klimaattechnieken. Op de AutoRAI laten exposanten echter geen aparte deuren en motoren zien, enkel complete auto’s. Daar moet de bouwsector ook naartoe.”

‘Corporaties: van product- naar proces- en systeemdenken’Tijdens het seminar in Zwolle: links Peter Hopmans, rechts moderator René van Genugten.

De fout ligt ook bij Wonen Limburg, gaf hij direct toe. “Wij vragen niet om de juiste zaken.” Sievers noemde 3 zaken, die de Nederlandse corporatiewereld nodig heeft: “We hebben snelheid, productie en capaciteit nodig.”

Directeur Aart Slot van corporatie Intermaris zag vervangende nieuwbouw als mooiste energiemaatregel. “Met name de financiële maatregelen van de overheid verhinderen grootschalige toepassing hiervan. Een mogelijke uitruil van huurderstoeslag tegen verhuurdersheffing zal dat alleen maar verergeren.”

1 integraal ontwerp

Renolution staat klaar om met deze opgave aan de slag te gaan, vertelde topman Jan Willem Sloof. “Wij bieden een totaalconcept om bestaande grondgebonden woningen en hoogbouw te verduurzamen. Dit doen we vanaf het ontwerp tot en met de aflevering op de bouwplaats. Wij zorgen hierbij voor 1 integraal ontwerp, met technische en esthetische randvoorwaarden.”

Met dit concept zorgt hij voor een energiezuinige verduurzaming. “In 6 dagen tijd kunnen we woningen naar Nul-op-de-Meterniveau renoveren. We hebben voor dit niveau gekozen, omdat ik energielabel B beschouw als de energielabel G van de toekomst.” De kosten van deze duurzame renovatie bedragen € 60.000 tot € 70.000 voor een tussenwoning en € 55.000 per appartement.

Gezondheid voorop, daarna energieneutraal

Deze bedragen komen overeen bij de prijzen, die adviesbureau Merosch voor Nul-op-de-Meterrenovaties heeft berekend. “Bij nieuwbouw bedragen de meerkosten van NoM ten opzichte van de standaard nieuwbouw (EPC=0,4 met gas) circa € 15.000, terwijl de meerkosten van NoM ten opzichte van een standaard ‘energielabel B’-renovatie nog zo’n € 30.000 bedragen”, liet adviseur Robbert van Rijswijk weten.

Hij ging in op de meerwaarde van NoM, zonder hierbij over techniek te spreken. “Voor ons staat de gezondheid van de bewoners voorop, daarna volgt de vraag hoe we een gebouw energieneutraal kunnen krijgen.” Toch biedt Nul-op-de-Meter op gezondheidsniveau volgens hem diverse kansen, zoals een verbeterd binnenklimaat en gezondere woningen. “Aan de andere kant bestaan er ook diverse aandachtpunten, zoals het vastleggen van de garanties ten aanzien van het binnenklimaat. Denk hierbij onder meer aan het maximale geluidsniveau van de installaties.”

Op de AutoRAI zie ik enkel auto's. Daar moet de bouwsector ook naartoe"

Bas Sievers

Verder hebben NoM-woningen impact op het net, waardoor het van belang is om vroegtijdig samen te werken met de netbeheerder. Toch zag Van Rijswijk geen toekomst in woningen met gasaansluitingen. “Gas is zo 20e eeuw. We moeten af van het gas in de gebouwde omgeving. Het raakt op en de prijzen stijgen harder dan die van elektra. Bovendien wordt de aanleg van een dubbele infrastructuur steeds minder rendabel door de steeds lagere warmtevraag van woningen en kan gas leiden tot explosiegevaar en CO-vergiftiging.”

Ongevallen door koolstofmonoxide

Jan van den Hoff van Van den Hoff Installatiebedrijf waarschuwde eveneens voor dit laatste aspect. “46% van de koolmonoxideongevallen gebeurt met een moderne cv-installatie.” Volgens hem komt dit omdat Nederland geen verplichte registratie kent en dat de erkenning van installateurs niet verplicht is. Ook is er geen toezicht, in tegenstelling tot landen als Duitsland, Groot-Brittannië en België.

“De borging van de veiligheid rondom cv-installaties, -melders en rookafvoersystemen kan beter door het formuleren van wettelijke eisen. Die kunnen uitwijzen of een verbrandingsinstallatie failsafe en foolproof is.”

Organisatiestructuur aanpassen op ketensamenwerking

Tot slot vertelde Gipe-directeur Hopmans over nieuwe strategieën naar energieneutraal. “De verduurzaming van de sociale huursector is een essentiële, maatschappelijke en sociale opgave op industriële schaal”, liet hij weten. “Het gaat niet over een beetje beter en anders doen, maar over een ingrijpende transitie van het systeem.”

Volgens hem dienen woningcorporaties hun strategie stapje voor stapje te formuleren. “Daarnaast is het van belang dat ze hun organisatiestructuur aanpassen op ketensamenwerking. De focus moet verschuiven van productinnovatie naar proces- en systeeminnovatie.”

Foto bovenaan: aan de discussie-/lunchtafels konden de aanwezigen met elkaar in gesprek gaan.

Gerelateerde artikelen, events & downloads

c21 c225
Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing netcongestie

Het wonder van Tholen: blauwdruk voor oplossing ...

Op het Zeeuwse Tholen is op maandag 10 juni onder grote belangstelling de eerste energy hub (e-hub) in Nederland in gebruik genomen. In deze e-hub kunnen bedrijven ...

Lees verder

c21 c225
Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop GO 2024

Maximale integrale duurzaamheidsambitie op Klimaattop ...

De waarde van kennisdeling wordt nog wel eens onderschat, zeker als we kijken naar het invullen van de Klimaatdoelstellingen. Door te innoveren, pionieren en lef ...

Lees verder

c21 c185 c225 c237 c243
Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we nu al hebben 

Ultieme duurzaamheid is beter benutten wat we ...

Ze is al bijna een decennium Duurzaam Gebouwd-expert, deelt kennis tijdens rondetafelgesprekken én is een veelgevraagd spreker voor het podium. Ook laat ...

Lees verder

c21 c41 c225
Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming gebouwde omgeving

Urgent rapport over knelpunten en kansen verduurzaming ...

In aanloop naar de Klimaattop Gebouwde Omgeving 2024 lanceert platform Duurzaam Gebouwd maandag 4 november het rapport Op weg naar CO2-neutraal. Het rapport benadrukt ...

Lees verder

c21 c225 c237 c265
Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing CO2-arm beton

Volgende mijlpaal Net Zero: verplichte toepassing ...

Lizzy Butink heeft als manager Duurzaamheid binnen Dura Vermeer Divisie Bouw en Vastgoed BV de afgelopen tijd flink geknokt om de Net Zero-strategie hoog op ...

Lees verder

c21 c225
Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Dertig jaar duurzaamheid met Paul van Bergen

Om hem Mr. Duurzaamheid te noemen, gaat wellicht net een stapje te ver, maar al ver voordat duurzaamheid een begrip was, was dit voor Paul van Bergen, directeur ...

Lees verder

c21 c225 c243 c265
Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Kijkje in de keuken bij verduurzaming industrie

Met de klimaatdoelstellingen en forse ambities voor verduurzaming van ons kikkerlandje in het achterhoofd, is kennisdeling onontbeerlijk. Dat houdt niet op bij ...

Lees verder

c21 c225
Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award '24 

Seawood Materials winnaar Ruud van Berkel Award ...

Tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven deze week is de tweede Ruud van Berkel Award uitgereikt. De winnaar van dit jaar is SeaWood Materials: een 100 procent ...

Lees verder

c21 c225 c237
Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en onderhoudstrajecten

Zo zorg je voor maximale waarde in beheer- en ...

Wat zijn beweegredenen voor bedrijven om hun gebouwen duurzamer, meer circulair en gezond te maken? En hoe zorg je dat je maximale waarde levert in beheer- en onderhoudstrajecten? ...

Lees verder

c21 c225
Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen groeit door

Aantal ondertekenaars Toekomstbestendig Bouwen ...

Het aantal organisaties dat zich aansluit bij het platform Toekomstbestendig Bouwen blijft groeien. Het convenant werd tijdens het congres Toekomstbestendig Bouwen ...

Lees verder

c21 c225 c237
Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

Gebruik bij duurzaamheid meer gezond verstand

‘Gebruik meer gezond verstand bij verduurzaming’, is de stellige overtuiging van Debbie van Noort en Daniel Strumphler van Turner & Townsend. Omdat ...

Lees verder

c21 c225
De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De achterstand op klimaatdoelen oplossen

De CO2-uitstoot daalt te langzaam en Nederland loopt uit de pas als het gaat om het invullen van klimaatdoelstellingen: de kans dat het wettelijke klimaatdoel van ...

Lees verder

Reactie plaatsen

keyboard_arrow_up